Scroll Top
Ocena szamponu o nowej formule zawierającej 6% kompleks kwasu glicyretynowego do leczenia łojotokowego zapalenia skóry głowy: Badanie pilotażowe

Streszczenie

Łojotokowe zapalenie skóry głowy (ŁZS) jest przewlekłą zapalną chorobą skóry związaną z zaburzeniami równowagi łojowej i namnażaniem się drożdżaków z gatunku  Malassezia.  W łojotokowym zapaleniu skóry głowy (ŁZS) powszechnie stosuje się różne szampony przeciwgrzybicze.

Kwas glicyretynowy jest znany ze swojego działania przeciwutleniającego, przeciwzapalnego i przeciwalergicznego. Badanie to zostało zaprojektowane w celu oceny skuteczności szamponu o nowej formule zawierającej kwas glicyretynowy w leczeniu łojotokowego zapalenia skóry głowy (ŁZS).

Do badania włączono trzydziestu czterech pacjentów, których leczono szamponem z kompleksem zawierającym 6% kwas glicyretynowy. Skuteczność była oceniona klinicznie za pomocą dermatologicznego wskaźnika jakości życia (ang. Dermatology Life Quality Index; DLQI) i wskaźnika przylegającego łuszczenia skóry głowy (ang. Adherent Scalp Flaking Score; ASFS) przez tego samego dermatologa na początku badania, w 2 tygodniu                  i w 5 tygodniu. Spośród 24 pacjentów z najistotniejszą poprawą kliniczną cztery powszechnie występujące mikroorganizmy z próbek skóry głowy przeanalizowano metodą ilościowej reakcji łańcuchowej polimerazy (qPCR) na początku badania i w 5 tygodniu.

DLQI i ASFS w 2 tygodniu  i w 5 tygodniu  uległy znacznej poprawie w stosunku do wartości wyjściowych. Profile bakterii wykazały znaczny wzrost szczepu Cutibacterium acnes
i spadek Staphylococcus epidermidis w 5 tygodniu. Profile grzybów wykazały znaczne spadki zarówno w zakresie Malassezia restricta, jak i Malassezia globosa. Stosunek C. Acne do S. epidermidis wzrósł znacząco z 0,93 na początku badania do 1,55 w 5 tygodniu. Stosunek M. restricta do  M. globosa zmniejszył się z 5,02 na początku badania do 1,00 w 5 tygodniu.

Skuteczność nowego schematu została obiektywnie wykazana na poziomie klinicznym i mikrobiologicznym. Ta nowa formuła może złagodzić dysbiozę flory bakteryjnej i grzybiczej w łojotokowym zapaleniu skóry głowy (ŁZS).

1. WPROWADZENIE

Łojotokowe zapalenie skóry głowy (ŁZS) jest przewlekłym rodzajem zapalnej dermatozy związanej z namnażaniem się gatunków Malassezia. [1,2] Kilka niedawnych badań mikrobiomu skóry głowy przeprowadzonych w różnych populacjach również ujawniło związek łupieżu z dysbiozą bakteryjną i grzybiczą. [3] Cutibacterium acnes (wcześniej znany jako Propionibacterium Acnes) i Staphylococcus epidermidis zostały uznane za główne gatunki bakterii bytujące na powierzchni skóry głowy. Pierwszy z nich był związany ze zdrowszą skórą głowy, a drugi z łupieżem. [2] Wraz z pospolitymi gatunkami Malassezia (M. restricta i M. globosa) na skórze głowy zaobserwowano również silny związek łupieżu z innymi gatunkami Malassezia w mykobiomie. [2,4]

W łojotokowym zapaleniu skóry głowy (ŁZS) pomocne są terapie przeciwgrzybicze przeciwko gatunkom Malassezia i środki przeciwzapalne. Tradycyjnie, szampony z ketokonazolem, cyklopiroksem z olaminą, pirytionem cynku i siarczkiem selenu są powszechnie stosowanymi metodami leczenia tego schorzenia. [5] Jednak wskaźniki odpowiedzi na leczenie wahały się od 26% do 77%. [6] Nadal istnieje potrzeba nowego szamponu z różnymi składnikami dla pacjentów z słabą odpowiedzią na te konwencjonalne szampony.

Wiadomo, że kwas glicyretynowy, główny metabolit glicyryzyny z korzenia lukrecji, ma działanie przeciwutleniające, przeciwzapalne, przeciwalergiczne i przeciwdrobnoustrojowe. Może być stosowany w przypadku różnych chorób skóry, w tym świądu, atopowego zapalenia skóry, trądziku pospolitego, starzenia się skóry i przebarwień. [7] W literaturze rzadko spotyka się wzmianki o jego zastosowaniu w łojotokowym zapaleniu skóry głowy (ŁZS) . [8] Niniejsze otwarte badanie pilotażowe ma na celu ocenę skuteczności klinicznej szamponu o nowej formule zawierającej kwas glicyretynowy. Mikroorganizmy powszechnie występujące na skórze głowy poddano analizie w celu zbadania możliwości przywrócenia dysbiozy u pacjentów z łojotokowym zapaleniem skóry głowy (ŁZS).

2. MATERIAŁY I METODY

2.1 Pacjenci

Do badania włączono pacjentów w wieku 20-65 lat, którzy od czerwca 2020 r. do lutego 2021 r. przebywali w szpitalu En Chu Kong z powodu łojotokowego zapalenia skóry głowy (ŁZS); kryteriami włączenia był dermatologiczny wskaźnik jakości życia (DLQI) powyżej 2 i wskaźnik przylegającego łuszczenia skóry głowy (ASFS) powyżej 10.9-11 Cel tego nieinwazyjnego badania był jawny dla wszystkich pacjentów, którzy podpisali formularze świadomej zgody (IRB nr ECKIRB1090405). Pacjenci byli wykluczani z badania, jeśli byli uczuleni na mentol, przeszli operację skóry głowy w poprzednim miesiącu, planowali ciążę lub karmienie piersią, mieli choroby autoimmunologiczne, nowotworowe, choroby nerek lub wątroby lub jakiekolwiek inne poważne choroby ogólnoustrojowe. W sumie kryteria włączenia spełniło 34 pacjentów. Algorytm badania przedstawiono na Ryc. 1.

2.1 Badane produkty

Składniki nowej formuły szamponu z 6% kompleksem kwasu glicyretynowego (5α Juniper MediPRO, MacroHi Co. Ltd.) przedstawiono w Tabeli 1. Wszyscy pacjenci zostali poinstruowani, aby najpierw zwilżać i masować skórę głowy przydzielonym im szamponem przez 10-20 sekund i spłukać go wodą, następnie ponownie wykonać masaż tym samym produktem przez 1-2 minuty i spłukać go, codziennie przez 5 tygodni. W okresie objętym badaniem pacjenci nie mogli stosować innych leków ani preparatów do stosowania zewnętrznego w chorobach skóry głowy.

RYC. 1 Algorytm badania. Łojotokowe zapalenie skóry głowy ( ŁZS); DLQI, Dermatologiczny Wskaźnik Jakości Życia; ASFS, wskaźnik przylegającego łuszczenia skóry głowy; qPCR, ilościowa reakcja łańcuchowa polimerazy

TABELA 1. Skład nowej formuły szamponu z 6% kompleksem kwasu glicyretynowego

Główny składnik

Kwas glicyretynowy

Inne składniki

Woda, betaina lauramidopropylowa, lauroilosarkozynian sodu, kwas cytrynowy, glukozyd decylowy. Ekstrakt z nasion pomarańczy olbrzymiej [Citrus Grandis], pantenol, niacynamid, gliceryna, ekstrakt z owoców palmy sabałowej [Serenoa Serrulata], glikol 1,3-butylenowy, kwas glikolowy, aloes organiczny (sproszkowany liść aloesu barbadoskiego [Aloe Barbadensis]), nalewka imbirowa (wyciąg z korzenia imbiru żółtego [Zingiber Cassumunar]), alkohol oleinowy oksyetylenowany 12 molami tlenku etylenu [Oleth-12], Butyl Avocadate, olejek z liści eukaliptusa gałkowego [Eucalyptus Globulus]. Olejek z liści rozmarynu lekarskiego [Rosmarinus Officinalis], olejek z liści wawrzynu szlachetnego [Laurus Nobilis], olejek z owoców bergamotki [Citrus Aurantium Bergamia], olejek z liści drzewa herbacianego [Melaleuca Alternifolia], olejek z mięty pieprzowej [Mentha Piperita], usninian sodu

2.3 Ocena kliniczna

Kwestionariusz DLQI zawiera 10 pytań i służy do pomiaru wpływu choroby skóry na jakość życia pacjentów w ciągu ostatniego tygodnia.9 Każde pytanie jest punktowane w skali od 0 do 3, a łączny wynik mieści się w zakresie od 0 do 30. Im wyższy wynik, tym większy wpływ. ASFS jest oceniany przez dermatologów w celu oceny nasilenia łupieżu w 8 sekcjach skóry głowy w skali od 0 do 10. Całkowity wynik mieści się w zakresie od 0 do 80 jednostek, a wyższy wynik wskazuje na silniejsze łuszczenie się.10 Skórę głowy dzielono na osiem sekcji, a nasilenie łupieżu oceniano metodami zaproponowanymi przez Bacona i wsp.10

W każdym obszarze użyto grzebienia do rozdzielenia włosów, aby uzyskać wyraźny widok skóry głowy, a przy każdej ocenie wykonywano zdjęcia. Nasilenie kliniczne DLQI i ASFS było oceniane przez tego samego dermatologa na początku badania, w tygodniu 2 i w tygodniu 5 po zastosowaniu badanego produktu.

2.4 Pobieranie próbek

Ze skóry głowy pobrano próbki czterech często spotykanych mikroorganizmów, a mianowicie C. Acnes, S. epidermidis, M. restricta i M. globosa, i przeanalizowano je metodą ilościowej reakcji łańcuchowej polimerazy (qPCR) na początku badania i w tygodniu 5. Pacjentów poproszono, aby nie myli włosów w dniu poprzedzającym pobranie próbek. Podczas pobierania próbek skóry głowy zapewniono kontrolowane środowisko o temperaturze pokojowej 25 ± 2°C i wilgotności względnej 50% ± 10%. Próbkę pobrano z obszaru wierzchołka głowy i obszaru skroniowego nad uszami w trzech powtórzeniach. Pobieranie próbek przeprowadzono metodą wymazową, jak opisano w poprzednich badaniach.12

Zastosowano zestaw Presto™ Mini gDNA Bacteria Kit (GBB100, Geneaid) zgodnie z instrukcjami producenta dotyczącymi przygotowania próbek. Przed pobraniem próbek sterylne waciki (LIBO Medical Products Inc., nr kat. nr 30071) nasączono roztworem SCF-1 (pH 7,6 bufor Tris 50 mM, pH 8,0 1 mM EDTA i 0,5% Tween 20). Użyto grzebienia do rozdzielenia włosów, następnie wcześniej zwilżonym wacikiem pocierano powierzchnię skóry głowy w przód i w tył około 30 razy. Całkowita powierzchnia pocierania wynosiła około 5 cm2 (10 cm długości i 0,5 cm szerokości). Po pobraniu próbki, główkę każdego wacika odcinano od uchwytu i umieszczano w probówce zawierającej 1,5 ml roztworu SCF-1. Wszystkie próbki przechowywano w temperaturze -20°C do czasu ekstrakcji DNA.

2.5 Ekstrakcja genomowego DNA bakterii i grzybów

Spośród 24 pacjentów z najbardziej znaczącą poprawą kliniczną, genomowe DNA zostało wyekstrahowane z próbek wymazów przy użyciu zestawu DNeasy® Blood & Tissue Kit (Qiagen, nr kat. 69504) zgodnie z zaleceniami producenta. Procedura została nieznacznie zmodyfikowana w celu ekstrakcji genomowego DNA grzybów.

Próbki wymazów mieszano przy użyciu wytrząsarki typu vortex przy maksymalnej prędkości przez 30 s, a następnie usuwano główki wacików. Wytworzono dwie identyczne 1,5 ml zawiesiny z dwóch probówek do pobierania próbek. Jedna była przeznaczona do ekstrakcji DNA bakteryjnego, a druga do ekstrakcji DNA grzybów. Z zawiesiny z każdej probówki wytrącano osad przez wirowanie przy 20 000 ´ g (14 000 obrotów na minutę) przez 3-5 min.

W przypadku ekstrakcji bakteryjnego DNA postępowano zgodnie z protokołem producenta dotyczącym izolacji genomowego DNA z bakterii Gram-dodatnich. Do ekstrakcji DNA grzybów zastosowano protokół z niewielkimi modyfikacjami: osad ponownie zawieszono w 150 µl buforu do lizy (200 mM Tris-HCI, pH 8,0; 25 mM EDTA, 250 mM NaCl i 0,5% SDS) w 100°C na 15 min. Później dodano 180 µl buforu ATL i inkubowano z 20 µl proteinazy K w 56°C przez 15 min. Pozostałe etapy przeprowadzono zgodnie z protokołem producenta, a próbki eluowano w 150 µl buforu AE. Wyekstrahowany DNA przechowywano w temperaturze -20°C przed oznaczeniem ilościowym metodą PCR w czasie rzeczywistym.

2.6 Ilościowa PCR w czasie rzeczywistym

Ze skóry głowy pobrano cztery często występujące gatunki drożdżaków i szczepy bakteryjne, a mianowicie C. acnes, S. epidermidis, M. restricta  i M. globosa, i oznaczono ilościowo za pomocą PCR w czasie rzeczywistym przy użyciu sond TaqMan i specyficznych starterów wymienionych w Tabeli 2. Ilościową PCR w czasie rzeczywistym przeprowadzono za pomocą systemu StepOnePlus™ (Applied Biosystems) z optycznymi płytkami 96-studzienkowymi. Mieszanina reakcyjna miała całkowitą objętość 15 µl i składała się z 1x KAPA PROBE FAST qPCR Master Mix (Kapa Biosystems), 250 nM starterów przednich [forward] i wstecznych [reverse], 300 nM sond i 5 µl próbki. Warunki reakcji były następujące: 95°C przez 3 min, 40 cykli w 95°C przez 3 s i 60°C przez 1 min. Każdą próbkę analizowano w trzech powtórzeniach. Liczby kopii każdej próbki obliczono z krzywych wzorcowych w następujący sposób.

TABELA 2. Specyficzne sondy stosowane dla czterech gatunków mikroorganizmów w ilościowej reakcji PCR w czasie rzeczywistym

Gatunek

Starter

Sekwencja (5′-3′)

Ref

Cutibacterium acnes

PA-F

GCGTGAGTGACGGTAATGGGTA

23

PA-R

TTCCGACGCGATCAACC

Staphylococcus epidermidis

SepV58

GCTGTGATGGGGAGAGGAAAT

24

SepR54bSta59bT

CGGTACGGGCACCTGTTATC

Malassezia restricta

qMA-F

GTGAATTGCAGAATTCCGTGAAT

25

qMR-R

GCGAGCCTGTGCTAGGTA

Malassezia globosa

qMA-F

GTGAATTGCAGAATTCCGTGAAT

25

qMG-R

GAGCTTTTTCTAGAGAAGAAAAG

2.7 Krzywa wzorcowa do oznaczania ilościowego

Genomowy DNA C. acnes (ATCC 29399), S. epidermidis (ATCC 14990), M. restricta (ATCC MYA-4611) i M. globosa (ATCC 96807) wyekstrahowano jak wspomniano wcześniej. Docelowe fragmenty wykryte przez startery i sondy wymienione w Tabeli 2 zamplifikowano przy użyciu nowych zestawów starterów. Nowe zestawy starterów zaprojektowane przy użyciu Primer3web (http://primer3.ut.ee/) wymieniono w Tabeli 3. Zamplifikowane produkty oczyszczono za pomocą zestawu GenepHlow™ Gel/PCR Kit (Geneaid, nr kat. nr DFH100) i sklonowano do pGEM®-T Easy Vector (Promega, Cat. nr A1360),  a następnie wykonano ich transformację do kompetentnych komórek E. coli DH5α. Plazmidy ekstrahowano przy użyciu zestawu High-Speed Plasmid Mini Kit (Geneaid, nr kat. nr PD300), a stężenia produktów oznaczono za pomocą spektrofotometru Nanodrop 1000 (Thermo Fisher Scientific Instrument Co. Ltd). Krzywe wzorcowe wygenerowano stosując dziesięciokrotne rozcieńczenie czterech plazmidów, każdy oddzielnie. Seryjnie rozcieńczone plazmidy w ddH2O do końcowego stężenie w zakresie od 101 do 106 kopii/ml zastosowano do PCR w czasie rzeczywistym. Dla każdej reakcji PCR w czasie rzeczywistym przeprowadzono nową krzywą standardową.

TABELA 3.  Sekwencje zaprojektowanych zestawów starterów dla czterech gatunków mikroorganizmów

GatunekStarterSekwencja (5′-3′)Wielkość amplikonu (bp)
Cutibacterium acnesCA-FGCGTGAGTGACGGTAATGGGTA498
CA-RTTCCGACGCGATCAACC
CA-TAQAGCGTTGTCCGGATTTATTGGGCG
Staphylococcus epidermidisSE-FGCTGTGATGGGGAGAGGAAAT498
SE-RCGGTACGGGCACCTGTTATC
SE-TAQAGAGGCTTTTCTCGGCAGTGTGAAATCAACGA
Malassezia restrictaMR-FGTGAATTGCAGAATTCCGTGAAT402
MR-RGCGAGCCTGTGCTAGGTA
MR-TAQCTTTGAACGCACCTTGCGCTC
Malassezia globosaMG-FGTGAATTGCAGAATTCCGTGAAT467
MG-RGAGCTTTTTCTAGAGAAGAAAAG
MG-TAQCTTTGAACGCACCTTGCGCTC

2.8 Analiza statystyczna

Analizę skuteczności terapeutycznej wyniku DLQI i ASFS podczas fazy leczenia przeprowadzono przez porównanie średniej ± odchylenie standardowe łojotokowego zapalenia skóry głowy (ŁZS) odpowiednio w tygodniu 2 i 5 w porównaniu do wartości wyjściowych, za pomocą testu Scheffégo. Liczby kopii log 4 mikroorganizmów na początku badania i w tygodniu 5 porównano za pomocą testu t dla par próbek. Do analizy wykorzystano oprogramowanie SPSS 26.0. Wszystkie testy statystyczne ustalono na poziomie istotności 0,05.

TABELA 4. Wyniki DLQI i zmiany w czasie po kuracji szamponem z kwasem glicyretynowym

Parametr kliniczny

DLQI (średnia ± SD)

Tydzień 0

12,7 ± 5,2

Tydzień 2

6,5 ± 5.7*

Tydzień 5

5,3 ± 5.9**

% zmiana T2 vs T0

-53,8

% zmiana T5 vs T0

-54,3

3. WYNIKI

3.1  Zmiany w ocenie nasilenia klinicznego

Badanie kliniczne ukończyło łącznie 34 pacjentów, 12 mężczyzn i 22 kobiety. Skalę nasilenia klinicznego DLQI i ASFS na początku badania i po leczeniu przedstawiono w Tabelach 4 i 5. Wartości DLQI i ASFS uległy istotnej poprawie w stosunku do wartości wyjściowych odpowiednio w tygodniu 2 i 5 (p <0,05). Jednak zmiany DLQI i ASFS między 2 a  5 tygodniem nie były istotne (p = 0,652).

3.2 Zmiany w zakresie czterech często spotykanych mikroorganizmów

Spośród 24 uczestników badania, u których wystąpiła najbardziej znacząca poprawa kliniczna, liczba czterech pospolitych mikroorganizmów na skórze głowy wykazała istotne zmiany po 5 tygodniach stosowania szamponu z kwasem lukrecjowym (Ryc. 2). Profile bakteryjne wykazały odpowiednio istotny wzrost C. acnes (p <0,05) i istotny spadek S. epidermidis (p <0,001) (Ryc. 2A). Z kolei profile grzybów wykazały istotny spadek zarówno M. restricta (p <0,001), jak i M. globosa (p <0,001) (Ryc. 2B).

Następnie przeanalizowaliśmy zmiany stosunku C. Acne do S. epidermidis oraz stosunku M. restricta do M. globosa od tygodnia 0 do tygodnia 5. Stosunek C. Acne do S. epidermidis wzrósł istotnie z 0,93 na początku badania do 1,55 w tygodniu 5 (p <0,001). W przeciwieństwie do tego, stosunek M. restricta do M. globosa zmniejszył się z 5,02 na początku badania do 1,00 w tygodniu 5, ale różnica nie była istotna statystycznie (p = 0,176) (Ryc. 3). 24 indywidualne zmiany stosunku bakterii (C. Acne do S. epidermidis) wykazały wzrosty u 22 uczestników badania po 5-tygodniowej interwencji szamponu z kwasem glicyretynowym (Ryc. 4A). Indywidualne zmiany stosunku grzybów  (M. restricta do M. globosa) wykazywały zmienne trendy od tygodnia 0 do tygodnia 5 (Ryc. 4B). Spośród tych 24 pacjentów, 13 pacjentów miało tendencje spadkowe po 5 tygodniach.

4. DYSKUSJA

Patogeneza łojotokowego zapalenia skóry głowy (ŁZS) jest złożona i przypuszcza się, że jest wynikiem interakcji między mikroflorą skóry, układem odpornościowym i zaburzeniem równowagi łoju w warstwie rogowej skóry głowy.13 Wiadomo, że jest to przewlekły rodzaj zapalnej dermatozy związanej z proliferacją gatunków Malassezia.1,2 Tradycyjnie w celu zmniejszenia stanu zapalnego skóry głowy stosowano sterydy miejscowe. Jednak sterydy nie wpływają hamująco na gatunki Malassezia. Ponadto należy wziąć pod uwagę przewlekły charakter choroby i konieczność leczenia podtrzymującego; długotrwałe leczenie jest nieuniknione. Jest oczywiste, że sterydy nie są odpowiednie do długotrwałego i profilaktycznego stosowania ze względu na nawracający charakter łojotokowego zapalenia skóry głowy (ŁZS).

W łojotokowym zapaleniu skóry głowy (ŁZS) pomocne są różne terapie przeciwgrzybicze przeciwko gatunkom Malassezia i środki przeciwzapalne. W przypadku  łojotokowego zapalenia skóry głowy (ŁZS) powszechnie stosowane są również Szampony zawierające ketokonazol, ciimbazol, cyklopiroks z olaminą, pirytion cynku lub siarczek selenu.5,14 Ketokonazol i ciimbazol to azole szeroko stosowane jako środki przeciwgrzybicze w produktach kosmetycznych. Cyklopiroks z olaminą jest środkiem przeciwgrzybiczym o szerokim spektrum działania i działaniu przeciwzapalnym.15 Pirytion cynku wywiera działanie przeciwgrzybicze poprzez uszkadzanie białek żelazowo-siarkowych i importowanie miedzi do komórek.16 Ostatnio nowy szampon z kombinacją pirytionu cynku, cyklopiroksu z olaminą i kwasu glicyretynowego wykazał skuteczność u 67 osób z łojotokowym zapaleniem  skóry głowy (ŁZS) ze zmniejszeniem objawów klinicznych, liczby bakterii z gatunków Malassezia, białek kohezyjnych oraz markerów stanu zapalnego i świądu.8 Większość z tych środków poprawiała stan skóry głowy poprzez działanie przeciwgrzybicze lub przeciwzapalne, bez odpowiedniego zajęcia się odbudową po dysbiozie skóry głowy.

Wcześniej wiadomo było, że kwas glicyretynowy i jego pochodne uzyskiwane z korzenia lukrecji wykazują szerokie spektrum aktywności biologicznej i farmakologicznej, w tym działanie przeciwzapalne i przeciwalergiczne poprzez zmniejszenie produkcji czynnika martwicy nowotworu (TNF)-α i hamowanie aktywności jądrowego czynnika oddziałującego z sekwencją wzmacniającą lekkiego łańcucha kappa w limfocytach B (NF-kB) jak również aktywności 3-kinazy fosfoinozytydu (PI3K).17-19 Kwas glicyretynowy i jego pochodne wykazują również niezwykle szerokie spektrum innych aktywności biologicznych i farmakologicznych, w tym działanie przeciwdrobnoustrojowe.7,20  W niniejszym badaniu użyliśmy kwasu glicyretynowego jako jedynego głównego składnika, aby zbadać jego skuteczność w leczeniu łojotokowego zapalenia skóry głowy (ŁZS). Wyniki DLQI i ASFS wykazały istotną poprawę po 2 tygodniach terapii. Wyniki pozostawały stosunkowo stabilne po kolejnych 3 tygodniach w okresie leczenia. Wyniki te sugerowały, że szampon z kwasem glicyretynowym może być odpowiedni zarówno jako środek terapeutyczny, jak i pielęgnacyjny w przypadku  łojotokowego zapalenia skóry głowy (ŁZS)

Wykazano, że ilość łoju i zawartość wody miały znaczący wpływ na dwie główne wzajemnie hamujące się bakterie (Cutibacterium  i Staphylococcus) na skórze głowy.21 Łupież wiązał się z większą częstością występowania S. epidermidis i mniejszą częstością występowania C. Acnes.22 Odsetek Cutibacterium był również odwrotnie skorelowany z odsetkiem Staphylococcus w miejscach niezmienionych chorobowo u pacjentów z łojotokowym zapaleniem skóry głowy (ŁZS).  Stosunek  C. Acnes do S. epidermidis był wyższy na zdrowej skórze głowy niż na skórze głowy z łupieżem, co może być kluczowym biomarkerem  w diagnostyce i profilaktyce łupieżu.4 Z drugiej strony, gatunki Malassezia pełniły przeciwne role w mikrośrodowisku zdrowej skóry głowy.

RYC. 2 (A) Zmiany liczby  bakterii skóry głowy  (C. Acnes i S. epidermidis) między tygodniem 0    a tygodniem 5 po zastosowaniu szamponu z kwasem glicyretynowym. (B) Zmiany ilości  grzybów owłosionej skóry głowy (M. restricta  i M. globosa) między tygodniem 0 a tygodniem 5 po interwencji badanego produktu. (Test t dla prób powiązanych, * p <0,05, *** p <0,001)

RYC. 3 Różnice w stosunku bakterii C. Acne do S. epidermidis oraz grzybów M. restricta do M. globosa w tygodniu 0 i tygodniu 5 po zastosowaniu szamponu z kwasem glicyretynowym. (Test dla prób powiązanych, * p <0,001)

M restricta i M. globosa dominowały w populacjach grzybów zarówno w miejscach zmienionych chorobowo, jak i niezmienionych w skórze pacjentów z łojotokowym zapaleniem skóry głowy (ŁZS) 2 Stwierdzono, że łupież jest związany z większą częstością występowania M. restricta.22 Stwierdzono, że niższy stosunek M. restricta do M. globosa jest związany ze zdrowszą skórą głowy.4 Chociaż skuteczne leczenie polega na zapewnieniu terapii antybakteryjnych, przeciwutleniających i przeciwzapalnych, należy również rozważyć przywrócenie równowagi po dysbiozie występującej przy łojotokowym zapaleniu skóry głowy (ŁZS) , ponieważ regulacja równowagi bakterii na skórze głowy jest potencjalnym rozwiązaniem zmniejszającym łupież poprzez wzmacnianie Cutibacterium i tłumienie Staphylococcus.21

Kwas glicyretynowy i jego pochodne wykazały wybitne działanie przeciwdrobnoustrojowe z wartością minimalnego stężenia hamującego (MIC) przeciwko S. epidermidis na poziomie 12,5 ug/ml.7 Nasze wyniki wykazały znaczny spadek liczby S. epidermidis skóry głowy po 5-tygodniowym stosowaniu szamponu z kwasem glicyretynowym. Składnik ten pomógł również odpowiednio zwiększyć liczbę C. acnes. Ogólny stosunek C. Acne do S. epidermidis wzrósł istotnie z 0,93 na początku badania do 1,55 po 5-tygodniowym leczeniu. Stwierdziliśmy również, że podobne tendencje wzrostowe stosunku bakterii (C. Acne do S. epidermidis) występowały u 22 z 24 pacjentów. Zjawiska te dowiodły, że ogólny wzrost liczby C. acne można przypisać wzajemnemu hamowaniu tych dwóch bakterii. Również zwiększony stosunek C. Acne do S. epidermidis implikuje zdrowszy stan skóry głowy osiągnięty po leczeniu kwasem glicyretynowym. Ta nowa formuła wydawała się skutecznym sposobem na dostosowanie równowagi tych dwóch bakterii dominujących na skórze głowy poprzez wzmocnienie Cutibacterium  i stłumienie Staphylococcus.

RYC. 4 (A) Indywidualne zmiany stosunku bakterii (C. Acne do S. epidermidis) u 24 pacjentów zwiększały się głównie od tygodnia 0 do tygodnia 5 po zastosowaniu szamponu z kwasem glicyretynowym. (B) Indywidualne zmiany stosunku grzybów (M. restricta do M. globosa) u 24 pacjentów wykazywały zmienne trendy od tygodnia 0 do tygodnia 5 po zastosowaniu badanego produktu

Chociaż stwierdzono, że sam kwas glicyretynowy ma słabszy wpływ na grzyby, nasze wyniki wykazały znaczną redukcję (p <0,001) liczby          M. restricta i M. globosa po 5 tygodniach stosowania kwasu glicyretynowego. Według Saxena i wsp. sądzono, że niższy stosunek M. restricta do M. globosa jest związany ze zdrowszą skórą głowy.4 Ogólny stosunek M. restricta do M. globosa zmniejszył się z 5,02 na początku badania do 1,00 w tygodniu 5 naszego badania, ale wynik nie był statystycznie istotny. Nieznaczna zmiana może być spowodowana zmiennymi trendami wśród 24 poszczególnych proporcji grzybów (M. restricta do M. globosa) i małą liczebnością próby w tych badaniach. Kliniczne znaczenie tego stosunku i jego zastosowanie w ocenie nasilenia  łojotokowego zapalenia skóry głowy (ŁZS) może wymagać dalszych badań w celu weryfikacji tej koncepcji. Nasz wynik wskazuje również, że brak równowagi bakteryjnej może mieć większy wpływ na nasilenie łupieżu niż grzyby. Konieczne będzie większe kontrolowane badanie, aby uzyskać lepsze dane statystyczne i ujawnić złożone interakcje między bakteriami, grzybami, łojem i nawilżeniem łojotokowego zapalenia skóry głowy (ŁZS).

Podsumowując, nasze badania wykazały znaczącą odpowiedź na leczenie łojotokowego zapalenia skóry głowy (ŁZS) szamponem z kompleksem 6% kwasu glicyretynowego. Najważniejszą rolą kwasu glicyretynowego jest jego działanie przeciwzapalne oraz znaczna aktywność przeciwdrobnoustrojowa wobec niektórych szczepów bakterii i grzybów. Skuteczność tego nowego schematu została obiektywnie wykazana klinicznie za pomocą DLQI i ASFS już po 2 tygodniach leczenia. Zahamowanie rozwoju S. epidermidis oraz gatunków Malassezia złagodziło dysbiozę i przywróciło mikroflorę. Ponieważ te korzystne efekty można przypisać detergentom lub innym składnikom pomocniczym tego produktu, w przyszłości bezwzględnie konieczne są dalsze randomizowane badania z podwójnie ślepą próbą i kontrolą placebo.

4.1 Ograniczenie badania

Niniejsze badanie nie odzwierciedlało rzeczywistego codziennego scenariusza, ponieważ zostało zaprojektowane z codziennym stosowaniem szamponu przez 5 tygodni. Czas trwania badania był krótki, a wielkość próby niewielka. W tych nierandomizowanych, otwartych badaniach brakuje również grupy kontrolnej do porównania. Analizy 4 mikroorganizmów przeprowadzono tylko u 24 z 34 badanych ze względu na ograniczony budżet. Nie można było ocenić długoterminowych efektów produktu. Wreszcie korzystne efekty można przypisać detergentom lub innym składnikom pomocniczym tego produktu. Dalsze randomizowane, podwójnie zaślepione badania kontrolowane placebo są obowiązkowe w przyszłości.

PODZIĘKOWANIA

Autorzy pragną podziękować Wan-Hsuan Lee i Zih-Han Hsu za pomoc w procesie badania skóry głowy oraz Pei-Yi Xu za zarządzanie uczestnikami i rekrutację.

KONFLIKT INTERESÓW

Badanie to było wspierane przez firmę MacroHi Co. Ltd., Tajwan. CS Wang i HC Wang otrzymali wynagrodzenie za swoje role badaczy w tym badaniu. HH Chen otrzymał honoraria za przygotowanie manuskryptu.

WKŁAD AUTORÓW

HC Wang i CS Wang zaprojektowali badanie i przeprowadzili oceny kliniczne. SC Hsieh i YT Hung nadzorowali eksperymenty sekwencjonowania i późniejsze analizy mikroorganizmów. HC Wang, CS Wang i HH Chen przeprowadzili analizy danych. HH Chen napisał manuskrypt. HC Wang, CS Wang i SC Hsieh przejrzeli manuskrypt. Ostateczny manuskrypt został przeczytany i zatwierdzony przez wszystkich autorów.

APROBATA ETYCZNA

Wszystkie procedury były zgodne z wymogami prawnymi obowiązującymi w kraju oraz zasadami etycznymi określonymi w Deklaracji Helsińskiej z 1975 r., zmienionej w 2000 i 2008 r. Badanie zostało zatwierdzone przez Komisję Etyki Szpitala En Chu Kong (nr IRB ECKIRB1090405). Wszyscy pacjenci podpisali formularze świadomej zgody przed badaniem.

OŚWIADCZENIE O DOSTĘPNOŚCI DANYCH

Dane potwierdzające wyniki tego badania są dostępne u autorów na wniosek. Dane nie są publicznie dostępne ze względu na prywatność lub ograniczenia etyczne.

ORCID

Hsuan-Hsiang Chen  https://orcid.org/0000-0003-2642-5114

LITERATURA

  1. Gaitanis G, Magiatis P, Hantschke M, Bassukas ID, Velegraki A. The Malassezia genus in skin and systemic diseases. Clin Microbiol Rev. 2012;25(1):106-141.
  2. Tanaka A, Cho O, Saito C, Saito M, Tsuboi R, Sugita T. Comprehensive pyrosequencing analysis of the bacterial microbiota of the skin of patients with seborrheic dermatitis. Microbiol Immunol. 2016;60(8):521-526.
  3. Soares RC, Camargo-Penna PH, De Moraes VCS, et al. Dysbiotic bacterial and fungal communities not restricted to clinically affected skin sites in dandruff. Front Cell Infect Microbiol. 2016;6:157.
  4. Saxena R, Mittal P, Clavaud C, et al. Comparison of healthy and dandruff scalp microbiome reveals the role of commensals in scalp health. Front Cell Infect Microbiol. 2018;8:346.
  5. Clark GW, Pope SM, Jaboori KA. Diagnosis and treatment of seborrheic dermatitis. Am Fam Physician. 2015;91(3):185-190.
  6. Naldi L, Diphoorn J. Seborrhoeic dermatitis of the scalp. BMJ Clin Evid. 2015:05:1713.
  7. Kowalska A, Kalinowska-Lis U. 18β-Glycyrrhetinic acid: its core biological properties and dermatological applications. Int J Cosmet Sci. 2019;41(4):325-331.
  8. Turlier V, Viode C, Durbise E, et al. Clinical and biochemical assessment of maintenance treatment in chronic recurrent seborrheic dermatitis: randomized controlled study. Dermatol Ther (Heidelb). 2014;4:43-59.
  9. Finlay AY, Khan GK. Dermatology Life Quality Index (DLQI)-a simple practical measure for routine clinicaluse. Clin Exp Dermatol. 1994;19(3):210-216.
  10. Bacon RA, Mizoguchi H, Schwartz JR. Assessing therapeutic effectiveness of scalp treatments for dandruff and seborrheic dermatitis, part 1: a reliable and relevant method based on the adherent scalp flaking score (ASFS). J Dermatolog Treat. 2014;25(3):232-236.
  11. Bacon RA, Mizoguchi H. Schwartz JR. Assessing therapeutic effectiveness of scalp treatments for dandruff and seborrheic dermatitis. part 2: the impact of gender and ethnicity on efficacy. J Dermatolog Treat. 2014;25(3):237-240.
  12. Ogai K, Nagase S, Mukai K, et al. Acomparison of techniques for collecting skin microbiome samples: swabbing versus tape-stripping. Front Microbiol. 2018;9:2362.
  13. Schwartz JR, Messenger AG, Tosti A, et al. A comprehensive pathophysiology of dandruff and seborrheic dermatitis–towards a more precise definition of scalp health. Acta Derm Venereal. 2013;93(2):131-137.
  14. Wigger-Alberti W, Kluge K, Elsner P. Clinical effectiveness and tolerance of climbazole containing dandruff shampoo in patients with seborrheic scalp eczema. Praxis (Bern 1994). 2001;90(33):1346-1349.
  15. Rosen T, Schell BJ. Orengo I. Anti-inflammatory activity of antifungal preparations. Int J Dermatol. 1997;36:788-792.
  16. Andersson DA, Gentry C, Moss S, Bevan S. Clioquinol and pyrithi-one activate TRPA1 by increasing intracellular Zn2+. Proc Natl Acad Sci USA. 2009;106:8374-8379.
  17. Ishida T, Mizushina Y, Yagi S, et al. Inhibitory effects of glycyrrhetinic acid on DNA polymerase and inflammatory activities. Evid Based Complement Alternat Med. 2012;2012:650514.
  18. Wang CY, Kao TC, Lo WH, Yen GC. Glycyrrhizicacid and 18b-glycyrrhetinic acid modulate lipopolysaccharide-induced inflammatory responseby suppression of NF-kB through PI3K p110d and p110c inhibitions. J Agric Food Chem. 2011;59(14):7726-7733.
  19. Gao J, Guo J, Nong Y, et al. 18β-Glycyrrhetinic acid induces human HaCa T keratinocytes apoptosis through ROS-mediated PI3K-Akt signaling pathway and ameliorates IMQ-induced psoriasis-like skin lesions in mice. BMC Pharmacol Toxicol. 2020;21(1):41.
  20. Huang LR, Hao XJ, Li QJ, et al. 18b-Glycyrrhetinic acid derivatives possessing a trihydroxylated A ring are potent gram-positive antibacterial agents. J Nat Prod. 2016;79:721-731.
  21. Xu Z, Wang Z, Yuan C, et al. Dandruff is associated with the conjoined interactions between host and microorganisms. Sci Rep. 2016;6:24877.
  22. Clavaud C, Jourdain R, Bar-Hen A, et al. Dandruff is associated with disequilibrium in the proportion of the major bacterialand fungal populations colonizing the scalp. PLoS One. 2013;8(3):e58203.
  23. de Morais Cavalcanti SM, de França ER, Magalhães M, Lins AK, Brandão LC, Magalhães V. A quantitative analysis of Propionibacterium acnes in lesional and non-lesional skin of patients with progressive macular hypomelanosis by real-time polymerase chain reaction. Braz J Microbiol. 2011;42(2):423-429.
  24. Ludwig W, Schleifer KH. How quantitative is quantitative PCR with respect to cell counts? Syst AppI Microbiol. 2000;23(4):556-562.
  25. Xie Z, Ran Y, Zhang H, Zhang M, Wan H, Li C. An analysis of the Malassezia species distribution in the skin of patients with pityriasis versicolor in Chengdu, China. Sci World J. 2014;2014:182596.

 

Wang H-C, Wang C-S, Hsieh S-C, Hung Y-T, Chen H-H. Evaluation of a new-formula shampoo containing 6% glycyrrhetinic acid complex for scalp seborrheic dermatitis: A pilot study. J Cosmet Dermatol. 2022;21:3423– 3430.  doi:10.1111/jocd.14623

Link do wersji EN: